Tongvaren

Hij behoort tot de Streepvaren familie. Varens zijn sporenplanten. Geen zaden maar sporen en de voortplanting gaat dan ook heel anders dan bij planten met bloemen. Ook bij de Tongvaren zitten de sporen in sporendoosjes aan de onderkant van het blad. De doosjes zijn langwerpig en dwars gericht. Als de sporen rijp zijn, barsten de doosjes open en verspreiden de sporen zich. Een luchtstroom is al voldoende.

Uit de spore ontwikkelt een zogenoemde voorkiem. Dat is een blaadje dat ook in staat is tot fotosynthese. Op de voorkiem zitten de vrouwelijke eitjes en de mannelijke zaadcellen. Bij vochtige omstandigheden bewegen de zaadcellen naar de eicellen en vindt bevruchting plaats. Uit de bevruchte eicel groeit een nieuwe plant. Eerst op de voorkiem en later met een eigen wortelgestel.

Varens behoren tot onze oudste plantensoorten. In fossielen uit het Devoon zijn ze rijk vertegenwoordigd. Tongvaren is vrij zeldzaam en tot 2017 was de soort wettelijk beschermd. Hij groeit op uiteenlopende plekken. Op muren van oude waterputten, sluizen, grachten maar soms ook in rioolputten. In vochtige bossen, greppels enzovoorts. Het is ook een geliefde tuinplant. Vroeger beschouwde men Tongvaren als remedie tegen aandoeningen van de ingewanden, de lever en de milt. Tegenwoordig zou het nog in hoestdranken toegepast worden.

Joost Kievit