Vroegeling

Minuscuul en onopvallend. Zo zou ik Vroegeling willen omschrijven. Totdat het plantje op een groeiplek massaal voorkomt. Dan kan het in de bloeitijd als een wit grijs tapijt de aandacht trekken. Vroegeling groeit op zandige grond. Ik zie het plantje ook wel op plekken waar met gebroken puin een half verharding is aangebracht.

Vroegeling behoort tot de kruisbloemenfamilie en ook tot een groep die “winterannuellen” genoemd wordt. Hij overwintert als rozetje. Het is een vroege bloeier. Soms al in januari, als hij op een warm plekje staat. In de voorzomer wordt er zaad gevormd en verspreid. Omstreeks oktober zijn de nieuwe plantjes klaar voor de winter.

Vroegeling is rijk aan vormen. Door erfelijke verschillen is er variatie in de beharing, de bladvorm, de kroonbladen en de vruchten. Een 19de-eeuwse Franse botanicus wilde Vroegeling in meerdere soorten opsplitsen vanwege die erfelijk verschillen. Dat is niet gelukt. Vroegeling is gewoon een soort met uiterlijke verschillen. Op een bepaalde groeiplaats zijn de individuen meestal wel eenvormig. Dat komt door zelfbestuiving, waardoor de erfelijke verschillen klein zijn. Kruisbestuiving is uitzonderlijk. Hij bloeit ook in een tijd dat er nog nauwelijks insecten vliegen. Vroegeling is een plantje in ontwikkeling, op iedere plek een beetje anders, evolutie waar je bij staat.

Joost Kievit