Wilde kaardebol

Stekelig en niet zo algemeen. Over dat laatste twijfel ik. In mijn oude boeken staat de Wilde kaardebol nog als zeldzaam aangeduid maar ik zie hem tegenwoordig op veel plekken staan. Hij is een tijd wettelijk beschermd geweest om hem te behoeden voor de doorgeschoten toepassing van distelverordeningen.

Hij begint als wortelrozet plat op de grond en in het tweede jaar komt er een bloeistengel. De honderden blauw paarse bloempjes vormen een ring rond de bol. Dat begint ongeveer in het midden en daarna schuift er een bloeiende ring naar de top en ook een naar de basis van de bol. Vlinders, bijen, hommels en zweefvliegen zijn gek op de kaardebol vanwege de grote hoeveelheid nectar.

Bladeren vormen een trechtervormige kom rond de stengel. In de kom staat bijna het gehele jaar water. De Latijnse naam “Dipsacus” zou drinkbeker betekenen. Insecten die tegen de plantenstengel omhoog kruipen vallen er in en verdrinken. Ze lossen op in het water en de voedingsstoffen worden rechtstreeks in het blad opgenomen. Een vorm van zelfbemesting. Eigenlijk een vleesetende plant.

In de volksgeneeskunde werden wortels en bladeren gebruikt bij tal van kwalen en ongemakken. Het bloed zuiveren, eetlust opwekken, urine afdrijven en het zou goed werken tegen de ziekte van lyme. Ongekende mogelijkheden dus.

Joost Kievit