Knoopkruid

Bijzonder, fraai en waardevol voor insecten. Knoopkruid is de naam voor een veelvormige en lastig te ontwarren groep planten. Uit onderzoek van bodemlagen blijkt dat Knoopkruid al sinds de laatste IJstijd in ons land voorkomt. Aanvankelijk in geïsoleerde populaties, die zich los van elkaar ontwikkelden. Er was een vorm met 20 chromosomen en ook eentje met 40. Het is een typische graslandplant en door het kappen van veel bos voor wei en hooiland kon hij sterk uitbreiden. De twee vormen kruisten gemakkelijk en vormden bastaarden. De Nederlandse Ecologische Flora spreekt van een “samenraapsel van zeer uiteenlopende vormen”. Bijzonder toch?

Het is ook gewoon een mooie plant. Hij behoort tot de composietenfamilie en gangbaar is dan buisbloemen in het hart en straalbloemen aan de randen. Knoopkruid kent vormen met en zonder straalbloemen. Het is een algemene plant, al is hij uit de zwaar bemeste productie graslanden zo goed als verdwenen. Je ziet hem in bermen, natuurgebieden en ook in tuinen past hij prima. Beide bloemvormen trekken veel bestuivende insecten. De straalbloemen zijn eigenlijk om vlinders, bijen en zweefvliegen te lokken. Het lijkt er niet op dat het ontbreken daarvan veel uitmaakt. Knoopkruid, misschien mag je het niet echt een “soort” noemen. Mijn waardering is er niet minder om.

Joost Kievit