Zwanenbloem
Tot 2017 was het een beschermde plant, toch was hij algemeen in bijna het hele land. Met uitzondering van Zeeland en het Zuid-Hollandse eiland Goeree Overflakkee. Zwanenbloem is een oeverplant die groeit in water tot ongeveer een halve meter diep. Licht brak water verdraagt hij wel, maar het moet niet te zout worden. Dat zal de reden zijn dat hij in Zuidwest Nederland zeldzaam is.
Hij trekt zich niet zoveel aan van watervervuiling en overmatige voedselrijkdom. Zwanenbloem profiteerde juist van het op grote schaal inlaten van rivierwater in polders. Het verdwijnen van gebiedseigen water waardoor veel soorten waterplanten het moeilijk kregen, betekende voor de Zwanenbloem juist een stimulans. Het is ook een gewaardeerde soort in tuinvijvers en waterpartijen in dorpen en steden.
Hij of zij is het enige lid van de Zwanenbloemfamilie. Insecten zorgen voor de bestuiving. Vliegen, bijen en graafwespen vinden nectar in de bloemen. Een latere rijping van de stampers bevordert kruisbestuiving. En alleen na kruisbestuiving worden vruchten gevormd. Afgebroken knoppen van de wortelstok kunnen ook voor verspreiding zorgen. Over culinair gebruik van de Zwanenbloem is niet veel te vinden. Begin 19e eeuw maakte men in Rusland wel meel van de wortels en dat zou prima brood opgeleverd hebben.
Joost Kievit
